تقویت هوش اجتماعی یا Social Intelligence شاید یکی از لازمهها و مهارتهایی باشد که هر فردی باید برای کسب آن تلاش کند. بدون تقویت هوش اجتماعی و نداشتن مهارتهای لازم برای برقراری ارتباط با دیگران، نمیتوانید به خوبی خود را نشان داده و از همه مهارت های دیگر خود بهره ببرید. افرادی با هوش اجتماعی بالا میتوانند تشخیص دهند که دیگران چه احساسی دارند، ذاتاً میدانند که در موقعیتهای اجتماعی مختلف چه بگویند و حتی در یک جمعیت بزرگ هم به نظر میرسد که به خود مطمئن هستند. ممکن است فکر کنید که این دسته از افراد مهارتهای فردی بالایی دارند، اما درواقع این افراد از هوش اجتماعی بالایی برخوردار هستند.
اما هوش اجتماعی چیست؟
تعاریف مختلفی در رابطه با هوش هیجانی ارائه شده است که وجه تشابه اکثر آنها توانایی تعامل با دیگران و شناخت آنهاست. افرادی که دارای هوش اجتماعی بالایی هستند به خوبی با دیگران ارتباط برقرار میکنند و تعاملات اجتماعی موفقی دارند. برای اینکه بتوانید به خوبی از پس این ارتباطات و تعاملات اجتماعی بربیایید باید درک درستی از خود، شرایطی که در آن قرار گرفتهاید و همچنین شناخت کافی از فرد یا افراد مقابل خود داشته باشید. البته گاها گفته شده است که لازمه و پیش نیاز هوش اجتماعی خوب، داشتن هوش هیجانی بالا است. که قبل تر در هاو کن یو به صورت جامع در رابطه با آن صحبت کردیم.
نظریهی هوش اجتماعی اولین بار توسط روانشناس آمریکایی، ادوارد ثروندیک، در سال 1920 مطرح شد. او هوش اجتماعی را اینگونه تعریف کرد:
“توانایی درک و مدیریت زنان، مردان، پسران و دختران، عاقلانه عمل کردن در روابط». هیچکس ازنظر اجتماعی باهوش متولد نشده است، بلکه هوش اجتماعی شامل مهارتهایی است که فرد در طول زمان یاد میگیرد و مهارتی اکتسابی است. واین یک خبر خوب برای کسانی است که احساس میکنند هوش اجتماعی خوبی ندارند و برای همیشه این مشکل همراه آن ها خواهد بود.
باید بدانید تعامل و ارتباط اجتماعی موفق یک مهارت است که باید دانش لازم را کسب و سپس از آن بهره ببرید.
نشانههای هوش اجتماعی چیست؟
افرادی که ازنظر اجتماعی باهوش هستند، مجموعهای از ویژگیهای اصلی را نشان میدهند که به آنها در برقراری ارتباط با دیگران کمک میکند.
گوش دادن مؤثر یا Effective Listening :
شخصی که هوش اجتماعی دارد گوش نمیکند تا صرفاً جوابی دهد، بلکه به آنچه فرد میگوید توجه کامل دارد. طرفِ صحبت با این احساس مکالمه را تمام میکند که کسی او را درک کرده و با او ارتباط برقرار کرده است. شما باید مهارت خوب گوش دادن را فرا بگیرید.
مهارتهای گفتگو یا Conversational Skills:
تابهحال کسی را دیدهاید که یک مهمانی یا مجلس را بهخوبی مدیریت کند؟ اینگونه افراد مهارتهای گفتگویی دارند که آنها را قادر میسازد گفتگو با هرکسی را بهخوبی پیش ببرند. این افراد در مکالماتشان با درایت، شایسته، شوخطبع و صمیمی هستند و جزئیاتی را در مورد افراد به خاطر میآوردند که مکالمه را معنیدار میکند.
مدیریت کردن اعتبار و وجهه یا Reputation Management :
افراد دارای هوش اجتماعی، تأثیری که روی دیگران میگذارند را در نظر میگیرند. حفظ وجهه که یکی از مهمترین المانهای هوش اجتماعی در نظر گرفته میشود، به تعادل دقیق نیاز دارد. شخص باید درعینحال که خود واقعیاش است، اندیشمندانه روی دیگری اثر بگذارد.
کنترل و دوری از مشاجره و بحث یا Lack of Arguing :
فردی که هوش اجتماعی بالایی دارد درک میکند که مشاجره کردن یا به اثبات رساندن یک موضوع به قیمت ناراحت کردن دیگری، راه مناسبی نیست. آنها ایدهی دیگران را بیدرنگ رد نمیکنند، بلکه با ذهن باز به آنها گوش میدهند، حتی اگر شخصاً با آن ایده موافق نباشند.
در برخی از افراد بدون اینکه تلاشی کنند هوش اجتماعی رشد میکند، حالآنکه دیگران باید برای رشد آن تلاش کنند. خوشبختانه، راهکارهای خاصی وجود دارد که به فرد در ایجاد مهارتهای اجتماعی کمک میکند. این تدابیر میتوانند در تقویت هوش اجتماعی به شما کمک کنند:
توجه ویژهای به اطرافتان داشته باشید:
افراد دارای هوش اجتماعی مشاهدهگر هستند و به نشانههای ظریف اجتماعی که از اطرافشان دریافت میکنند توجه میکنند. اگر فکر میکنید فردی در زندگیتان هست که مهارتهای فردی قوی دارد، طرز تعاملش با دیگران را تماشا کنید.
روی تقویت هوش هیجانیتان کار کنید:
اگرچه هوش هیجانی شبیه به هوش اجتماعی است، اما بیشتر به نحوه کنترل هیجانات و طرز همدلی شما با دیگران مربوط میشود. این امر مستلزم تشخیص زمانی است که هیجانی را تجربه میکنید و به شما کمک میکند تا بتوانید هیجان را در دیگران هم تشخیص دهید و آن را بهطور شایسته تنظیم کنید. یک فرد با هوش هیجانی بالا میتواند احساسات منفی همچون ناامیدی و خشم را در موقعیتهای اجتماعی تشخیص داده و کنترل کند.
به تفاوتهای فرهنگی احترام بگذارید:
بیش از آن، به دنبال تفاوتهای فرهنگی باشید تا بتوانید آنها را درک کنید. اگرچه اکثر افراد مهارتهای فردی را از خانواده، دوستان و جامعه اطرافشان فرامیگیرند، اما یک فرد با هوش اجتماعی بالا درک میکند که دیگران ممکن است بر اساس روش تربیتشان پاسخها و آدابورسوم متفاوتی داشته باشند.
گوش دادن فعال را تمرین کنید:
هوش هیجانی خود را با کار کردن روی مهارتهای ارتباطی خود که نیازمند گوش دادن فعال است، توسعه دهید. حرف طرف مقابلتان را قطع نکنید. قبل از پاسخ دادن، زمانی را صرف فکر کردن در مورد آنچه دیگری میگوید کنید. در صحبتهای طرف مقابلتان به بالا و پایینها، که نشانه خوبی از منظور واقعی مخاطبتان به شما میدهد، گوش کنید.
قدردان حضور افراد مهم زندگیتان باشید:
افرادی با هوش اجتماعی بالا روابط عمیقی با افرادی دارند که به زندگی آنها معنی میدهد. به هیجانات همسر و فرزندانتان، دوستانتان، همکارانتان و دیگر افراد مهم زندگیتان توجه داشته باشید. اگر نزدیکترین افراد در زندگیتان را نادیده بگیرید، نشانههایی که حاکی از نحوهی برقراری ارتباط با آنها است را از دست میدهید.
تسلط بر هوش اجتماعی کار راحتی نیست، که اگر بود هیچ مکالمهی غیرماهرانهای در مهمانیها وجود نداشت، اما کار کردن در جهت داشتن هوش اجتماعی قوی میتواند به زندگی غنیتر یا حداقل برقراری راحتتر ارتباطات دوستانه با افراد جدید منجر شود.
موقعیتهای اجتماعی را مطالعه کنید. به آنچه افراد بهخوبی انجام میدهند و اشتباهاتی که میخواهید از آنها اجتناب کنید توجه داشته باشید. سپس به این فکر کنید که در موقعیت اجتماعی بعدی که وارد میشوید چه نتیجه متفاوتی را میخواهید.
برای بهبود بخشیدن مهارتهایتان اقدام کنید و به یاد داشته باشید که قرار است یک سری از چیزها را بر هم بزنید. از شکستها و همچنین از موفقیتهایتان درس بگیرید.